Türkiye'nin İsrail'e yönelik ticari kısıtlamaları örnek olmalı: Prof

Önde gelen bir akademisyen, Anadolu Ajansı'na verdiği röportajda, Türkiye'nin İsrail'e ihracat kısıtlamaları getirme kararının, bölgedeki diğer ülkelerin de aynı yolu izlemesi gerektiğine işaret eden önemli bir adımı temsil ettiğini söyledi.

Birleşik Krallık'taki Birmingham Üniversitesi'nde uluslararası hukuk ve insan hakları profesörü Mohamed Shihab El-Din, İsrail'e karşı protestolar gibi siyasi baskı biçimlerini değişimin katalizörü olarak görüyor.

“Kitlesel seferberlik bu siyasi baskının bir örneğidir. Değişimi getirecek olan da budur. Bu baskı siyasi elitleri ve aktörleri somut eyleme geçmeye itecektir” dedi.

Şihab El-Din, Türkiye'nin 9 Nisan'da İsrail'e ticaret kısıtlaması getirme kararının çok önemli bir adım olduğunu vurgulayarak, bunun bölge ülkelerine de aynı adımı atması konusunda örnek olmasını umduğunu ifade etti.

Ticaret Bakanlığı 9 Nisan'da demir, mermer, çelik, çimento, alüminyum, tuğla, gübre, inşaat ekipman ve ürünleri, havacılık yakıtı ve diğerlerinin de aralarında bulunduğu 54 farklı kategorideki ürünlerin ihracatına ihracat kısıtlama tedbirleri uygulanacağını duyurdu.

“Bu karar, İsrail uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülükleri uyarınca Gazze'de acilen ateşkes ilan edene ve yeterli insani yardımın Gazze Şeridi'ne engelsiz bir şekilde akmasına izin verene kadar yürürlükte kalacaktır.”

Türkiye, İsrail'in aylar önce Gazze'ye karşı başlattığı ve yerel sağlık yetkililerine göre en az 34.000 kişinin ölümüne yol açan soykırım kampanyasını kınadı.

Ankara derhal ateşkes çağrısında bulundu, İsrail'in soykırım nedeniyle yargılanması yönündeki adımları destekledi ve Gazze halkına binlerce ton yardım gönderdi.

Hukuk profesörü, İsrail'i Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve diğer uluslararası kuruluşların kararlarını en çok ihlal eden ülke olmakla eleştirdi.

Shihab El-Din, özellikle güçlü devletler söz konusu olduğunda uluslararası hukukun seçici bir şekilde uygulanmasının altını çizerek, güçlü devletlerin çoğu zaman eylemlerinin sorumluluğundan kaçtığını öne sürdü.

“Sanırım bu, İsrail Devleti'ni öyle ya da böyle uluslararası hukuk ihlallerinin çoğundan paçayı sıyırabileceğine ikna etti” dedi.

Uluslararası hukukun ikiyüzlü doğasına dikkat çeken profesör, konu güçlü devletler olduğunda işe yaradığını ancak insanları “korkunç insan hakları ihlallerinden” koruma konusunda işe yaramadığını söyledi.

“Uluslararası hukuk sömürgeciliğin aletiydi. Bugün emperyalizmin aletidir.” dedi.

Shihab El-Din ayrıca ICC'yi, Gazze Şeridi'nde işlenen zulümlere ilişkin ikna edici delillere rağmen İsrailli yetkililere karşı somut bir adım atmadığı için eleştirdi.

Aynı kurumun Batılı ülkelerin desteğiyle Ukrayna savaşında da hızlı hareket ettiğini, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Gazze konusunda da aynısını yapması gerektiğini vurguladı.

“Soykırım niyeti söz konusu olduğunda UCM'nin doğal tutumu, Uluslararası Adalet Divanı'nın (Gazze davasında) tespit ettiği kişilere karşı derhal harekete geçmek olmalıydı. Ama hiçbir şey yapmadı ve sorun da bu. tam bir siyasi irade ve ilgi eksikliği.”

Güvenlik Konseyi kararı

Şihab El-Din eleştirisini, “uluslararası hukuka saygı yerine drama ve siyasi pazarlıkların yapıldığı bir yer” haline geldiğini söylediği BM Güvenlik Konseyi'ne yöneltti.

“(Gazze'de) ateşkes çağrısı yapan bir karar var ama bunu fiilen hayata geçirmek için tek bir adım bile attıklarını görmüyorum.”

Şihab El-Din, İsrail'e saldırıları durdurması veya davranışlarını kökten değiştirmesi için baskı yapılması gerektiğini vurgulayarak, “güçlü müttefiklerin” İsrail'in davranışını etkileyebileceğini söyledi.

Yetkili, Uluslararası Adalet Mahkemesi'nin önümüzdeki günlerde “güçlü yasal kararlar” vermesini beklediğini ve “en azından Batı ülkelerini İsrail'e karşı pozisyonlarını yeniden düşünmeye zorlamaları gerektiğini” de sözlerine ekledi.