Sanat, politikacıların imajlarını yumuşatmasına nasıl yardımcı olur?

LOS ANGELES – İçeri girdim rüzgara ipliksanatçı Hande Sever’in Los Angeles Contemporary Gallery’de 11 Mart’a kadar sürecek olan kişisel sergisinde, pitoresk bir manzarada ata binen yaşlı bir adamı gösteren bir video yer alıyor. Tablo dikkat çekici değildi, ama adamın, 1980’de bir askeri darbeyle solcu hareketleri deviren Türkiye’nin yedinci cumhurbaşkanı Kenan Evren olduğunu çok geçmeden öğrenecektim. Evren, diye açıklıyor Sever, aynı zamanda militarizmle ilişkilendirilen at resmi geleneğini sürdürürken imajını yumuşatıyor.

rüzgara iplik ABD Başkanları Ronald Reagan ve George W. Film ve oyunculuk yoluyla iktidara gelen ve istifa ettikten sonra resim yapmaya başlayan Bush’un görüntülerini içeren dokunaklı, güçlü bir sergi. Bir video ve bir düzine fotoğraftan oluşan enstalasyonun merkezinde sanatın ve medyanın tarihi yansıtma, dönüştürme ve silme gücü var.

Sever, Ronald Reagan Başkanlık Kütüphanesi’nde bulunan görüntülerle çalıştı ve Evren, filmini Başkan Reagan’dan bir alıntıyla açıyor. ABD başkanı Evren’i Türkiye’ye demokrasi getirdiği için övüyor. A Zaman Bay. Kapakta Evren’in “Türkiye’yi bir arada tuttuğu” ibaresi yer alırken, arka planda komplonun siyah beyaz görüntüleri oynuyor.

Film hızla Reagan’ın kendi film kariyerinden sahnelere geçiş yapıyor. bu ordu (1943), Reagan’ın Pearl Harbor saldırısından sonra orduya katılan Birinci Dünya Savaşı gazisinin oğlu Johnny Jones’u oynadığı. Hem Johnny hem de babası Jerry, askeri temalı konserlerde dans etmeyi ve turne yapmayı seviyor. Her ikisinin de kendi savaşlarına gönderilerek kesintiye uğrayan aşk hikayeleri vardır.

Sever, filmin yapımcılığını üstlendiğini söylüyor. Ordunun Sinema Filmi Birimi. Birimle ilgili bir belgeselden alıntıladığı bir klipte bir anlatıcı, birimin sanat departmanının “barış sanatlarının savaş sanatlarına nasıl dönüştürüldüğünün mükemmel bir örneği” olduğunu beyan ediyor. Sever, Amerika ve Türkiye’de eğlence, askerlik ve tarihin ekran içinde ve dışında nasıl iç içe geçtiğini görmemize yardımcı oluyor. (Amerika Birleşik Devletleri Başkanı olarak görev yapmadan önce Reagan, Screen Actors Guild’in ilk başkanıydı. Şüpheli komünistlere bilgi verdi.)

İzleyiciler, videoyla birlikte Severin’in Türkiye’nin dört bir yanından, Evren’in hükümetinin solcu sanatçılar ve devrimciler tarafından yaratılan bayındırlık işlerini kaldırdığı fotoğraflarını görebiliyor. Bazı eserler hala eksik. Etiyopyalı-Türk sanatçı Kuşkun Ağar’ın halka açık heykeli “Kuslar (Kuşlar)” (1967) gibi diğerleri kaldırıldı, ancak daha sonra restore edildi.

Fotoğrafların çerçeveleri, Evren’in darbe belgesiyle aynı boyutta, uzun, ince ve ceviz. Ermeni-Türk Anadolu halk şarkıcısı Sem Karaka’nın Nasim Hikmet Ran’ın aynı adlı şiirinden uyarladığı “Chevis Agasi (Ceviz Ağacı)”.

Şiirden birkaç mısra, Çeviren: Kaya GençBugün yankılanmaya devam edin:

Yapraklarım gözlerimdir merakla bakarım
Seni bir milyon gözle görüyorum, İstanbul’u görüyorum
Yüz bin kalp gibi çarp, yapraklarımı çarp
Ben bir ceviz ağacıyım Culhane Parkı’nda
Bunu ne siz ne de polis bilmiyor.

Başkanlık Arşivi’ndeki materyallerden yararlanan Sever’in çalışmaları, çağdaş sanat üretimine odaklanan Los Angeles Çağdaş Arşivi’ndeki binlerce kağıt parçasıyla çevrili Los Angeles’taki Sanatçı Arşivi’nde bulunuyor. Bu kağıt parçaları yüz bin gözü olan ağaçlardan ve yüz bin kalbi olan sanatçılar ve yazarlar tarafından yapılmıştır.

rüzgara iplikHissediyorum, Sanatın devlet gücündeki rolünün incelenmesi, baskın anlatıların yeniden değerlendirilmesi ve yeniden incelenmesi için kanıt sağlamada arşivlerin rolüyle ilgili olduğu kadar. Higmet’in şiirinde ağaçlar asla unutmaz, Severin’in şiirinde de erkekler unutmaz.

rüzgara iplik 11 Mart’a kadar Los Angeles Çağdaş Arşivi’nde (709 North Hill Street, Suite 104-8, Chinatown, Los Angeles) devam ediyor. Sergi, kuruluş tarafından sanatçı ile işbirliği içinde düzenlendi..