Ukrayna, Rus doğalgaz geçiş ücretlerinden kurtulabilir mi? | iş | Alman Perspektifinden Ekonomi ve Finans Haberleri | DW

Ukrayna’daki herhangi bir olası çatışma, Avrupa’nın gaz ihtiyaçları ve Ukrayna’nın bunları sağlamadaki rolü sorunuyla bağlantılıdır. Polonya, ABD ve Katar’dan gaz ithal etmek için Norveç’e ve LNG terminallerine bir boru hattı inşa ederek stratejik adımını çoktan attı.

Ancak uzmanlar, Polonya’nın gaz geçiş ücretlerinden iki kat gelir elde eden Ukrayna’nın arzını çeşitlendirmenin yollarını araması ve Avrupa gaz sistemindeki rolünü yeniden düşünmesi gerektiğini söylüyor. Bu gerçekleşene kadar Rusya’ya güvenmeye devam edecek.

Gaz geçişi: kim ne kazanıyor?

Rusya, yılda yaklaşık 200 milyar metreküp olmak üzere Avrupa’daki gaz tüketiminin %40 ila %50’sini karşılıyor ve bunun yaklaşık 100 milyar metreküpü Kuzey Akımı 1 boru hattı ve Ukrayna şebekesini içeren Orta ve Kuzey boru hatlarının güzergahlarından geçiyor. . Nord Stream 1 55 milyar metreküp kapasiteye sahip ve Nord Stream 2 onaylanırsa iki katına çıkacak.

Avrupa Politika Analizi Merkezi’nin kıdemli bir üyesi olan Benjamin Schmidt, DW’ye verdiği demeçte, “Özellikle endişe verici olan, Kuzey Akım 2’nin faaliyete geçmesi durumunda Ukrayna’nın ulusal güvenliğinin baltalanması ve bunun Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yaklaşan askeri harekatı üzerinde doğrudan etkileri olacak” dedi.

“Eğer bu gerçekleşirse, Moskova’nın saldırgan davranışının gelecekte Donbass ve Kırım’ın ötesine yayılmasına karşı stratejik caydırıcılıkta net bir azalma olacaktır, özellikle de Rusya’nın dayandığı bazı gaz boru hattı altyapısının yakın fiziksel yakınlıkta bulunması nedeniyle. Ukrayna’nın doğusunda savaşıyor.

Almanya, doğalgazının %75’ini Rusya’dan satın alıyor ve bu gazın çoğu Ukrayna veya Belarus üzerinden Polonya üzerinden geçiyor.

Rus gazının transit ücreti 100 kilometrede (60 mil) 1.000 metreküp için 1,05 $ (0,90 Euro) iken Batı Avrupa’da fiyatlar 3,50 $’dan başlıyor. Oxford Enerji Araştırmaları Enstitüsü’ne göre, tamamen Rus gaz devi Gazprom’a bağımlı bir şirketin transit geçişi 1,75 dolara, Ukrayna ise 2,66 dolardan geçiyor. Ukrayna gaz geçişinden yılda 2-3 milyar dolar kazanıyor, Polonya bunun bir kısmını kazanıyor ve Belarus hiçbir şey kazanmıyor.

Bu arada, Baltık Denizi (Kuzey Akım 1) altında ulaşım Gazprom’a 1,67 dolara mal oluyor, enstitü, Ukrayna üzerinden transit geçişten %37 daha ucuz, Polonya üzerinden transit geçişten ise %59 daha pahalı.

Polonya’da ücretler neden bu kadar düşük?

Yamal gaz boru hattının Polonya bölümünün sahibinin geliri, Gazprom’un yaklaşık% 85’ini oluşturduğu yılda yaklaşık 900 milyon zloti (200 milyon avro, 220 $). Bu miktar için, 684 kilometrelik (425 mil) Yamal segmenti aracılığıyla Polonya üzerinden Almanya’ya yılda 30 milyar metreküpten fazla taşınıyor.

Ancak EuRoPol Gaz’ın %49’u Gazprom’a ait olduğundan, EuRoPol Gaz’ın kârının yaklaşık yarısı Gazprom’a gidiyor. Polonyalı petrol ve gaz şirketi PGNiG, hisselerin %51,18’ine sahip.

Rus yönetim kurulu üyeleri, örneğin Enerji Düzenleme Dairesi’nin (URE) tarifelerdeki artışla ilgili kararlarına karşı çıkarak EuRoPol Gaz’ın gelirini sınırlamaya çalıştı.

2022’nin sonunda, PGNiG-EuropolGaz devir sözleşmesi sona eriyor ve mevcut işletmeci sözleşmesi kapsamında, %100 Polonyalı bir devlet şirketi olan Gaz-System, AB yasalarına uygun olarak boru hattının tüm işletmeci haklarını alacak.

Polonya, Baltık Denizi kıyısındaki yeni LNG terminalleri ve Kuzey Denizi’ndeki Norveç gaz sahalarına bağlı bir boru hattı aracılığıyla alternatif gaz tedarik kaynakları yaratmak için ön adımlar attı.

Ukrayna önemli

Ukrayna Polonya yolunu izlemedi.

Ukrayna devlet doğalgaz şirketi Naftogaz Ukrainiy’in CEO’su Yuriy Vitrenko, Nord Stream 2’nin tamamen jeopolitik bir proje olduğunu söyledi. Rusya, Ukrayna’yı Avrupa tercihinden dolayı cezalandırmak istiyor” dedi.

Rice Üniversitesi Baker Kamu Politikası Enstitüsü’nden Anna Mikulska, “Ukrayna için, özellikle transit ücretleri çok önemli” dedi.

2020’de Ukrayna Gaz İletim Sistemi Operatörü (GTSOU), Ukrayna üzerinden Rus taşımacılığının hacminin 55,8 milyar metreküp olduğunu ve bu rakamın 2019’daki 89,6 milyar metreküpten önemli ölçüde düşük olduğunu söyledi.

Gazprom, Aralık 2019’da Avrupa Komisyonu’nun arabuluculuğunda, Ukrayna’nın Druzhba boru hattı üzerinden 2024 yılına kadar 40 milyar metreküp göndermesini zorunlu kılan yeni bir transit anlaşması imzaladı.

Gazprom’un GTSOU’dan yıllık 2 milyar dolarlık ücret getiren ancak aynı zamanda Ocak ayında faaliyete geçen güney TürkAkım güzergahı üzerinden Avrupa’ya ihracatı artıran anlaşmayı onurlandırdığı bildiriliyor.

Avrupa Komisyonu Platts’a, anlaşmanın sona erdiği 2024’ün ötesinde Ukrayna üzerinden uzun vadeli transit geçişi güvence altına almak için çalıştığını ve Ukrayna’nın Gazprom’dan anlaşmayı 15 yıl daha uzatmasını, hatta geçiş ücretlerini yarıya indirmeyi teklif ettiğini söyledi.

Uluslararası tarih doçenti Chris Miller, “Ukrayna, geçiş ücretlerinden yılda birkaç milyar dolar alıyor, bu küçük bir miktar değil, ancak genel olarak Ukrayna ekonomisine kıyasla önemli değil. Asıl mesele finansal değil jeopolitik.” Tufts Üniversitesi, DW’ye söyledi.

Miller, “Rusya-Ukrayna sözleşmesi, Rusya’nın sözleşmenin sona ermesinden sonra Ukrayna üzerinden gaz taşımayı durdurma riski nedeniyle tartışmalı bir gaz sözleşmesidir.” Dedi.

GTSOU CEO’su Serge McCogon şunları söyledi: BNE Geçen yıl, Rusya 2024’ten sonra Ukrayna’yı transit rota olarak kullanmayı bırakırsa, Ukrayna ağının büyük bir bölümünü kapatmak zorunda kalabilir, çünkü bakımı çok maliyetli olacaktır. Rusya’nın yerel boru hattı ağını ticari olarak ayakta tutabilmek için her yıl en az 30 milyar metreküpü Ukrayna üzerinden taşıması gerektiği bildiriliyor.

Ukrayna seçenekleri

Mikulska, “Rusya, Ukrayna üzerinden gaz gönderme sözleşmesini uzatmazsa, Ukrayna proaktif olmadıkça ve başka gelir kaynakları düzenlemedikçe, ülkenin büyük bir bütçe boşluğunu dolduramayacağı çok fazla para olacak” dedi. DW.

Mikulska, “Bir ülkenin transit ücret konusunda ısrar etmesi ekonomik veya sözleşmeye dayalı bir anlam ifade etmiyor. Karşı tarafın daha iyi bir alternatifi varsa ve bunu kabul ederse, o zaman gerçekten bir tane yoktur” dedi.

Mikulska, “Bu nedenle, Ukrayna’nın gelirini azaltacağı için Nord Stream 2’nin yayınlanmaması gerektiği argümanının gerçekten inandırıcı olmadığını düşünüyorum” dedi.

“Aslında Ukrayna’nın Rusya’ya bağımlı olmamasından bahsediyorsak, transit ücretlere bağımlılığı sürdürmek tam tersi. Ukrayna’nın bu ücretlere ihtiyacı olursa jeopolitik de dahil olmak üzere bir bağımlılık kaynağı haline geliyor. Farkı yok. Gaz kaynağına güvenmekle ilgili çok şey var, değil mi?

Mikulska ve diğerleri, Ukrayna’nın geçiş ücretine hiç ihtiyaç duymaması veya talep etmemesi gerektiğini, ancak mevcut konumu ve altyapısının gelir elde etmek için kullanılabileceği yollar araması gerektiğini öne sürüyor. Mikulska, “Bu, gazı batıya ve güneye taşıma yeteneğinin yanı sıra kapsamlı depolama altyapısını da içeriyor” dedi.

“Ukrayna, Avrupa’daki arz güvenliğini artırmak için doğal gazın depolanması açısından Avrupa için gaz sepeti olabilir.”

Aslında Shmyhal, Avrupalı ​​ortakları depolama için Ukrayna gaz depolama tesislerini kullanmaya çağırdı ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, her kış ihtiyaç duyulan gaz kaynaklarını barındırmak için Ukrayna depolama tesislerini kullanma olasılığı hakkında konuştu.

Shmyhal, Ukrayna’nın gaz depolama tesislerinin 33 milyar metreküp hacme sahip olduğunu, ancak sadece 20-24 milyar metreküp kullanıldığını söyledi. Sovyet döneminde, gaz depolama tesislerinin çoğu Ukrayna topraklarında inşa edildi.

Diğerleri, Ukrayna’nın Trans-Balkan Boru Hattı gibi mevcut ağlar aracılığıyla Azerbaycan’dan Ukrayna’ya gaz taşımak için Türkiye ile bağlantı kurmayı ve Hazar Denizi’nin altından Türkmenistan’dan Azerbaycan’a doğal gaz boru hattı inşa ederek Ukrayna’ya doğalgaz getirmeyi daha stratejik düşünebileceğini öne sürüyorlar. Kafkasya ve Türkiye.

Sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) da Ukrayna için bir rol oynayabilir. Türkiye, Yunanistan, Polonya ve Hırvatistan’daki LNG terminalleri, Ukrayna’nın tedariklerini çeşitlendirmesine ve ABD de dahil olmak üzere yakın çevresi dışındaki sağlayıcılara erişim sağlamasına yardımcı olabilir.

Kiev ayrıca yerel enerji üretimini artırmaya çalıştı, ancak enerji sektörü yolsuzluktan, verimsizlikten ve Moskova’ya biraz sempati duyanlar arasında yönetim kurulu düzeyindeki çatışmalardan zarar görmeye devam ediyor.

Diğerleri, Ukrayna’nın enerji depolama ve taşıma sistemini hidrojen gibi yeşil enerji kaynaklarına uyarlamanın da işe yarayabileceğini söylüyor.

Moskova bekleme oyununu oynayabilir

Rusya, Çin’e ihracat yapmak için planlar yapıyor ve boru hattı kapasitesi inşa ediyor, ancak Rusya’nın Avrupa’yı ana pazar olarak Çin ile değiştirebilmesi zaman alacak.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, o zamanki Almanya Şansölyesi Angela Merkel’e Eylül ayında, Avrupa’nın uzun vadeli sözleşmeler kapsamında büyük miktarlarda satın almayı taahhüt etmesi halinde Rusya’nın Ukrayna üzerinden memnuniyetle daha fazla gaz göndereceğini söyledi.

Rus finans piyasaları, Ukrayna ile çatışma ihtimalinin yatırımcıları korkutmasıyla düştü.

“Ancak Rusya, büyük ölçüde petrol gelirlerinden beslenen 630 milyar dolarlık büyük bir altın ve döviz rezervi biriktirdi ve Batı’nın aksine güçlü bir dengeleme politikası izledi, bu yüzden devleti iflasa sürükleyemez, “DW için Avrupa, Doğu ve Doğu Asya uzmanı Albrecht Rotacher dedi.

Düzenleyen: Hardy Graupner