Türkiye’de şiddetli kuraklık çiftçilerin geçim kaynaklarını yok ediyor
Tarım, GSYİH’nın yaklaşık yüzde altısını oluşturan Türkiye ekonomisinin önemli bir sektörüdür. Kuraklık çiftçilerin geçim kaynaklarını mahvetti.
Türk çiftçi Hava Kilis, iklim değişikliğinin suçladığı bir dizi kuraklığın harap ettiği bir tarlada çürüyen domateslerin kuruyan asmalarına dayanılmaz bir şekilde bakıyor.
Ankara’nın kuzeyindeki Akuzulu Anadolu çorak arazisinde duran 58 yaşındaki Kilis, “Domatesim, fasulyem ve biberlerim zarar görmüş. Karpuz büyümemiş. Dallarına ektiğim salatalık kurumuş” dedi.
Kilis, son iki yılda mahsullerini besleyemeyecek kadar az yağış nedeniyle geçim kaynakları mahvolan Türkiye’deki binlerce çiftçiden biri.
Bazı uzmanlar, popülaritesi hızlı kentsel gelişimin neden olduğu bir patlamaya bağlı olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı ülkenin acil çevre sorunlarını ele almak için yeterince yapmamakla suçluyor.
Ancak Erdoğan, önümüzdeki ay Glasgow’da yapılacak çok önemli BM iklim zirvesi öncesinde Türkiye’ye 2015 Paris Anlaşmasını Ekim ayında onaylayacağına söz verdi. Türkiye anlaşmayı 2016 yılında imzaladı.
Çevre sorunları Türkiye’de hiçbir zaman siyasi gündemin zirvesinde yer almadı, ancak Akdeniz kıyılarında orman yangınları ve kuzeyde yıkıcı seller de dahil olmak üzere aşırı hava olaylarının görüldüğü bir yazdan sonra her şey değişti.
Kuraklığın bölgeye yayıldığı bir ülkede Kilis gibi borçlu çiftçiler için harekete geçilemez.
“Kocam parkı terk et diyor. Ama yapamam. Bunun için çok çalıştım. Şimdi onunla ne yapabilirim?” Binlerce dolar borcunuz olmasına rağmen soruyorsunuz.
Bu yaz, mahallesindeki çiftçiler yeraltı suyu bulmak için yeterince derin kazamadılar, bu yüzden onu traktörlerin çektiği büyük tanklarda almak zorunda kaldılar.
‘Tehlikeli olaylar geliyor’
Tarım, GSYİH’nın yaklaşık yüzde 6’sını oluşturan ve işgücünün yüzde 18’ini istihdam eden Türkiye ekonomisinin önemli bir sektörüdür.
Gıda üretiminde kendi kendine yeten Türkiye, fındıktan çaya, zeytinden incire kadar her şeyi ihraç ederek dünyanın yedinci büyük tarımsal üreticisidir.
Ancak Tarım Bakanlığı’na göre, ülkenin buğday ithalatı yaklaşık yirmi yılda 150 milyon dolardan 2019’da 2.3 milyar dolara yükseldi.
Bu rakamlar, Türkiye’nin üretici bir ülkeden gıda ihtiyacını dışa bağımlı bir ülkeye geçeceği endişelerini artırıyor.
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği Çalışmaları ve Politikaları Merkezi İstanbul Direktörü Levent Kurnaz, “Türkiye’nin özellikle tarım konusunda uyum sağlaması gereken çok şey var çünkü ciddi kuraklık olayları geliyor. Gördüklerimiz hiçbir şey değil.”
Kuraklık, bazı çiftçileri sigarayı bırakmaya zorlarken, diğerleri daha az su gerektiren farklı ürünler yetiştirmeyi tercih etmekte, artan gıda fiyatları ve zayıflayan Türk lirası ile tüketiciyi ceplerinde bırakmaktadır.
Gıda fiyatları enflasyonu Ağustos’ta geçen yıla göre yüzde 29’a ulaşırken, Erdoğan sıkıntıları hafifletmek için buğday, nohut ve mercimek gibi temel ürünlerde yıl sonuna kadar ithalat tarifelerini sıfıra indirdi.
Uzmanlar, hükümetin su yönetimi politikalarında başarısız olduğunu ve bu durumun sorunu daha da kötüleştirdiğini söylüyor.
Türkiye genelinde barajlardaki su seviyesinin düşmesinden çiftçiler önemli ölçüde etkileniyor ve göller kururken her vatandaşın su ihtiyacını da riske atıyor.
Muğla Üniversitesi Su Kaynakları Bölümü’nden Sıtki Kökman yardımcı doçent Sehun Özçelik, “Şehirlerimizi su tablasının yükselmesine izin verecek şekilde inşa etmeliyiz” dedi.
Gerekli önlemleri almazsak, kentsel altyapı yetersiz kalırsa önümüzdeki yıllarda zor günler geçireceğimizi söyleyebilirim” dedi.
‘Hayat tarzlarını değiştirme’
Ülkenin batısında Ege kıyısında, Aralık ayında Avrupa Birliği’nden koruma statüsü kazanan zeytinyağıyla ünlü Milas’ın tepelerini yeşil zeytinlikler kaplıyor. Ama meyve de tehlikede.
Milas Ziraat Odası Başkanı İsmail Atishi, 2021’de hiç yağmur yağmadığını söyledi.
Çevre ve İklim: “Cezayir, Lübnan, Türkiye ve başka yerlerdeki yangınlar, iklim değişikliğinin dünya çapında yıkımla yüzleşmedeki rolünün ölümcül bir hatırlatıcısı olarak hizmet etti” – Austin Bodetti raporları https://t.co/7Iou0kx93e
– Yeni Arap (The_NewArab) 17 Ağustos 2021
Bir iki ay daha yağmur yağmazsa ağaçlar meyveleri besleyemeyecek” dedi.
Çiftçi maliyetleri artıyor.
Dağlar arasında 200’e yakın ineği ve mısır tarlasını güden 41 yaşındaki Ferdun Settensevis, ayda 40.000 liraya (4.500 dolar, 3.900 dolar) kadar kaybettiğini söyledi.
Kuru, düz araziler ve uzaktaki yeşil dağlarla çevrili Setiensevez, bu yıl mısır da dahil olmak üzere mahsul veriminin yüzde 50’ye kadarının kuraklık nedeniyle kaybolduğunu tahmin ediyor.
Milas’taki çiftçiler eskiden pamuk yetiştirirdi, ancak çok miktarda su gerekiyordu, bu yüzden mısıra geçtiler.
Setiensevez, “Hayvanlarımın da ihtiyacı olan ürünlerimi sulayamazsam onlar aç kalacak” dedi.
“Web hayranı. Tipik düşünür. İçine kapanık. Amatör iletişimci. Pop kültürü meraklısı.”